WM-POLON: SAPOS 90M naprawa

Dziś chciałbym zaprezentować urządzenie, które bezpośrednio stało się następcą wysłużonych zestawów Standard 70 ZAPKS-1, czyli SAPOS-90 i SAPOS-90M. Jest to nowsze urządzenie z końca lat 80, które zastępuje starsze modele i oferuje szereg innowacyjnych funkcji oraz ulepszeń.

Zaprezentowany poniżej sprzęt to SAPOS-90M, który to po włączeniu okazał się totalnie martwy - kompletnie nie reagował na żadne polecenia. Po szybkim sprawdzeniu bezpiecznika, który okazał się być nie przepalony, przeszedłem do dalszych testów które wykazały, że problem rzeczywiście tkwi w zasilaczu, który wymagał naprawy.

Poniższe zdjęcie przedstawia widok jaki zastałem po włączeniu urządzenia do sieci 230V pełnym światłem świeci dioda led przy napięciu -5V, lekko żarzą się diody przy +12V i - 12V, natomiast dioda przy +5V w ogóle nie włącza się.

Wymontowałem moduł zasilacza który przykręcony był na 2 z 4 śrub i włożony w odpowiednie prowadnice łączące go za pomocą złącz Cannon Eltra 811064 z płytką główną stykową chassis. Widać zamontowaną dodatkowo baterię zegara 3,6V

Pierwsze co rzuca się w oczy to modułowa budowa urządzenia, od samego zasilacza PSU-2, po karty IOI TCC i CPU.

Sam zasilacz składa się z transformatora 230V mostka prostowniczego i 2 płytek przetwarzających napięcie z około 28V na 5V i -5V( płytka PSU-2-II M-157 ) a następnie napięcie jest to podwyższane z 5V na +12V i -12V ( płytka PSU-2-I M-156E ). Na płytce znajduje się też wyjście ładowania baterii 3,6V podtrzymującej pamięć zegara.

Widok na transformator sieciowy, mostek prostowniczy i tranzystor darlingtona BDX34C pełniący funkcję tranzystora mocy sterującego napięciem +5V

Pierwsza z płytek zapewnia stabilizację i napięcie +5V zrealizowaną za pomocą układu UL7523 czyli stabilizatora regulowanego od 2 do 37V i wydajności prądowej 0,15A. W tej aplikacji ze względu na znacznie większe zapotrzebowanie w celu zwiększenia wydajności prądowej układ ten stabilizuje napięcie na poziomie 5V i dodatkowo steruje on tranzystorem BDX34C który to zapewnia wydajność prądową do 10A przy 5V.

Ponadto na tej płytce znajduje się gotowy stabilizator napięcia ujemnego -5V zrealizowany w oparciu o MA7805 czyli gotowy stabilizator 5V 1,5A wpięty on jest do symetrycznego uzwojenia transformatora odwrotnie dając polaryzację ujemną - 5V, podsumowując poniższa płytka zapewnia na wyjściu 5V 10 A i -5V 1,5A

Druga z płytek zasilacza jest przetwornicą napięcia z +5V na dwa napięcia symetryczne +12V i - 12V. Napięcie 5V wprowadzone jest na wejście przetwornicy w oparciu o transformator na rdzeniu ferrytowym którego praca jest sterowana za pomocą pary tranzystorów BDP 281 wprowadzają one naprzemiennie zmieniające się pole elektromagnetyczne na uzwojeniach pierwotnych symetrycznych, indukują w uzwojeniach wtórnych większe napięcie które następnie jest za pomocą stabilizatorów MA7812 i L7912CV obniżane do +12V i -12V. Płytka zapewnia na wyjściu +12V 1,5 A i -12V 1A.

Na skraju płytki znajdują się diody led sygnalizujące obecności wszystkich z napięć.

Wracając do naszej naprawy, po krótkim sprawdzeniu winnym za brak napięcia +5V okazał się słabo przykręcony tranzystor BDX34C który to zapewne uległ przegrzaniu podczas normalnej pracy urządzenia i przepaleniu uległo złącze emitera, po sprawdzeniu w testerze tranzystor ten widziany jest tylko jako dioda

A tutaj winowajca całego zamieszania zupełnie lużny i nie przykręcony tranzystor BDX34C.

Wymiana uszkodzonego elementu rozwiązała całkowicie problem a urządzenie znów działa poprawnie, a płytki zostały oczyszczone z pozostałości kalafonii po wcześniejszym serwisowaniu i zabezpieczone jej roztworem a alkoholem izopropylowym.

Nowy tranzystor pomiar wykazuje poprawne działanie zgodnie z notą katalogową producenta

Zmieniona śrubka z M2 na M3 z nakrętką po przeciwnej stronie zapewnia pewne przyleganie elementu do radiatora, dodatkowo nałożona pasta termoprzewodząca, należy pamiętać o folii izolującej tranzystor galwanicznie od radiatora a także podkładce nie przewodzącej pod łeb śruby